Plan abonamentowy Pro w Dobrym słowniku można kupować na raty 0%!
W nim między innymi dostęp do rozbudowywanego Słownika interpunkcyjnego.

Szczegóły sprawdzisz tutaj.

kartacz

1. kartacz (do strzelania)

Definicja

kartacz to dawny, rozpryskowy pocisk artyleryjski, używany od XVI do XIX wieku, który pod lekką obudową skrywał mniejsze ołowiane kule — po wystrzale wydostawały się one spod rozerwanej powłoki i raziły cele na szerszym obszarze (pole rażenia kartacza o kalibrze 76 milimetrów to odwrócony trójkąt równoramienny o bokach 300-metrowych i podstawie 50-metrowej); kartaczami strzelano z armat, zwykle na wprost do atakującej piechoty; artyleryjską zasadę działania kartaczy można porównać do dubeltówki strzelającej śrutem

Poprawna polszczyzna cenne informacje, niespodzianki, haczyki
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • amunicja; pocisk; szrapnel
Gramatyka

rzeczownik rodzaj męskorzeczowy odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: kartacz; kartacza; kartaczach; kartaczami; kartacze; kartaczem; kartaczom; kartaczowi; kartaczu; kartaczy

zgłoś poprawkę

2. kartacz (do jedzenia)

Definicja

kartacze to duże i podłużne, nadziewane mięsem kluski, podobne do pyz, ale podawane zwykle jako osobne danie, popularne na Litwie, Podlasiu i Suwalszczyźnie

Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • kluska; pyza
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Formujemy z ciasta kule wielkości sporej pomarańczy, spłaszczamy, kładziemy do środka nadzienie i formujemy obłe, podłużne pyzy.
W sporym garnku gotujemy wodę (osoloną). Do wrzącej wody wkładamy pojedynczo kartacze, dbając, by woda nie przestawała wrzeć. Gotujemy około pół godziny. Wyjmujemy przy pomocy łyżki cedzakowej. Podajemy posypane skwareczkami i podsmażoną cebulką.

http://jajem.blogspot.com/2012/07/kartacze-cepeliny-z-przepis-z.html, 26.07.2012

— Wiele osób, które widzą kartacze po raz pierwszy, nazywa je pyzami. Lepiej tego nie robić, ponieważ niektóre gospodynie mogą się obrazić. Różnice jest nie tylko w kształcie, bo jak wiadomo pyzy są okrągłe. Chodzi też o farsz. Do kartaczy daje się mięso wołowo-wieprzowe, a do pyz zwykle tylko wieprzowe lub w niektórych regionach z domieszką mięsa drobiowego.
(...)
Raz w roku odbywa się na Mazurach wielkie święto kartacza. (...) Warto mieć na uwadze, że typowa porcja, jaką dostaniemy w restauracji na Mazurach czy na Suwalszczyźnie zawiera dwa kartacze. Podczas każdego festiwalu gołdapianie i turyści jedzą ich około dziesięciu tysięcy.

kuchnia.wp.pl, 17.07.2013

Gramatyka

rzeczownik rodzaj męskozwierzęcy odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: kartacz; kartacza; kartaczach; kartaczami; kartacze; kartaczem; kartaczom; kartaczowi; kartaczu; kartaczy

zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

  • Ursus — Ursus, a właściwie Czechowice
  • słownik — Historia wyrazu słownik
  • słownik — A na blogu (2)

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book