318 Przymiotniki złożone, przysłówek + imiesłów, przysłówek + przymiotnik
pisownia razem, osobno, z łącznikiem (I)

1. Przymiotniki złożone z członów nierównorzędnych

Pisownia przymiotników złożonych zależy od rodzaju relacji pomiędzy dwoma częściami danego zestawienia. Przymiotniki złożone z członów nierównorzędnych znaczeniowo pisze się

2. Przymiotniki złożone z członów równorzędnych

3. Jeszcze o przymiotnikach złożonych z trzech członów

Przymiotniki złożone z więcej niż dwóch członów, w których początkowe człony są określeniem ostatniego, pisze się z łącznikiem, np.

• staro-cerkiewno-słowiański ‘starocerkiewna gałąź języków słowiańskich’,
• południowo-wschodnio-polski ‘dotyczący południowo-wschodniej części Polski’.

Powyższą zasadę można uogólnić i rozszerzyć: jeśli zatem złożenie składa się z trzech członów, to bierzemy pod uwagę tylko to, czy

4. Połączenie przysłówka z przymiotnikiem lub imiesłowem

W przepisach pisowni polskiej podaje się, że połączenie przysłówka z imiesłowem przymiotnikowym lub przymiotnikiem uważa się za zestawienie, a wobec tego należy pisać wchodzące w jego skład słowa oddzielnie. Jednak do tego dodaje się uwagę, że jeśli tego rodzaju nazwy „nabrały charakteru zrostów”, wtedy pisze się je łącznie.

Standardowym przykładem opisywanych wyżej różnic jest płyta długogrająca z jednej strony i długo grający zespół, który znudził publiczność, z drugiej. Tyle tylko, że mało fortunnym, ponieważ płyta długogrająca jest terminem (podobnie jak zestaw głośnomówiący) dobrze utrwalonym, zaś ów zespół długo grający nie jest terminem (podobnie jak człowiek głośno mówiący). Ponieważ zestawienie od zrostu różni sposób akcentowania — w zestawieniu słowa je tworzące mają odrębne akcenty, natomiast zrost ma jedno miejsce akcentowe — wobec tego cała rzecz staje się słabo rozstrzygalna.

Co zatem można poradzić?